Theo Báo tuổi trẻ. online, đăng ngày 03 tháng 08 năm 2016
TTO - Theo công an Hà Tĩnh, sau khi khởi tố vụ án chôn lấp hơn 100 tấn rác thải tại thị xã Kỳ Anh, ngoài điều tra đơn vị xử lý nguồn thải còn điều tra chủ nguồn thải là Formosa.
Chiều 2-8, Công an Hà Tĩnh đã công bố quyết định khởi tố vụ án về việc chôn lấp hơn 100 tấn chất thải nguy hại của Formosa tại thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh. Công ty TNHH gang thép Hưng Thịnh Formosa Hà Tĩnh là một đối tượng điều tra trong vụ án này.
Theo cơ quan điều tra, ngày 11-7 tại tổ dân phố Hoàng Trinh, phường Kỳ Trinh, cơ quan điều tra phối hợp với một số cơ quan chức năng bắt quả tang ông Lê Trung Thành (28 tuổi, trú phường Kỳ Hưng, công nhân Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh) đang điều khiển máy xúc chôn lấp chất thải được vận chuyển từ Nhà máy Formosa.
Địa điểm chôn lấp là trang trại của ông Lê Quang Hòa (giám đốc Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh).
Làm rõ các cá nhân, công ty liên quan
Trước khi công bố khởi tố vụ án, Bộ TN-MT phối hợp với các cơ quan chức năng Hà Tĩnh khảo sát thực tế tại các địa điểm phát hiện chôn lấp chất thải nguy hại của Formosa. Bộ TN-MT yêu cầu phải thu gom.
Đã có hơn 390,72 tấn chất thải (bao gồm cả đất đá) được niêm phong và chuyển về lưu giữ đúng quy định. Bộ đã lấy 38 mẫu bùn thải, 30 mẫu đất tại vị trí chôn lấp. Ngoài ra còn lấy 1 mẫu nước giếng khoan và 3 mẫu nước suối trong khu vực xung quanh để kiểm tra.
Quá trình điều tra, cơ quan công an xác định Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh không có chức năng xử lý chất thải công nghiệp nhưng lại ký hợp đồng xử lý chất thải công nghiệp cho Formosa là sai. Việc chôn chất thải không đúng nơi quy định là một sai phạm nghiêm trọng.
Ngoài ra, Formosa ký hợp đồng xử lý chất thải với Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh - một đơn vị không có phép - là sai quy định hoàn toàn.
Đại tá Bùi Đình Quang - phó giám đốc Công an tỉnh Hà Tĩnh - cho biết Bộ TN-MT có kết luận: chất thải chôn lấp trái phép có một số mẫu bùn thải có chứa cyanua vượt ngưỡng chất thải nguy hại.
Do đó, Cơ quan điều tra Công an Hà Tĩnh đã ra quyết định khởi tố vụ án để điều tra những cá nhân, công ty liên quan.
Đại tá Bùi Đình Quang cho biết sau khi khởi tố hình sự vụ án này, ngoài điều tra đơn vị xử lý nguồn thải còn điều tra chủ nguồn thải là Formosa.
Trả lời Tuổi Trẻ về việc sau khi khởi tố vụ án, cơ quan điều tra có làm rõ trách nhiệm của cá nhân cũng như các cơ quan chức năng trong việc giám sát việc xử lý chất thải của Formosa và đơn vị vận chuyển chôn lấp chất thải của Formosa hay không, ông Quang nói sẽ xem xét những cơ quan nhà nước trong việc quản lý nguồn thải của Formosa.
Mức độ xử lý hình sự hay hành chính như thế nào thì phải xem xét trong quá trình điều tra.
Theo ông Quang, cơ quan điều tra sẽ sớm hoàn thành đưa vụ án ra xử lý nghiêm minh trước pháp luật. Ngoài ra còn triệu tập một số người của Formosa liên quan đến vụ này như ông Ngưu Tuấn Phát, đại diện cho Formosa ký hợp đồng với Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh.
Formosa phải cùng chịu trách nhiệm
Kết luận việc kiểm tra và phân tích mẫu chất thải của Formosa chôn lấp trái phép tại Hà Tĩnh, Bộ TN-MT cho biết Formosa chuyển giao chất thải nguy hại cho tổ chức, cá nhân không có giấy phép xử lý chất thải nguy hại là không đúng.
Trao đổi với Tuổi Trẻ về việc phân tích mẫu chất thải của Formosa, ông Nguyễn Thượng Hiền, cục trưởng Cục Quản lý chất thải và cải thiện môi trường thuộc Tổng cục Môi trường (Bộ TN-MT), cho biết kết quả cho thấy trong chất thải có một số mẫu bùn thải có chứa thông số cyanua vượt ngưỡng chất thải nguy hại.
“Bùn thải bị chôn lấp trái phép đã được bốc xúc, lưu giữ là chất thải công nghiệp có lẫn chất thải nguy hại” - Bộ TN-MT kết luận. Bộ TN-MT trong kết luận cũng khẳng định Formosa phải chịu trách nhiệm và bị xử lý trách nhiệm đối với đơn vị là chủ nguồn thải.
Cụ thể, Bộ TN-MT yêu cầu Formosa phải chịu hoàn toàn trách nhiệm phối hợp với Công ty Môi trường đô thị Kỳ Anh ký hợp đồng với đơn vị có chức năng vận chuyển xử lý chất thải nguy hại để xử lý ngay 390,72 tấn bùn thải lẫn đất đá đã chôn lấp trái phép và chịu toàn bộ chi phí cho việc xử lý.
Cyanua là chất cực độc Trao đổi với Tuổi Trẻ, TS Phan Quang Thăng, Viện Công nghệ môi trường, khẳng định cyanua là một chất cực độc. Khi có trong các chất thải, nó có thể tồn tại ở những trạng thái khác nhau nhưng đều có nguy cơ gây nhiễm độc cho con người và môi trường sinh thái. Khi chứa lượng cyanua vượt ngưỡng, chất thải phải được xử lý nghiêm ngặt theo quy trình đã được quy định về quản lý và xử lý chất thải nguy hại được quy định trong thông tư số 36/2015 của Bộ TN-MT, chứ không thể được chôn lấp hay xử lý như chất thải công nghiệp thông thường. “Việc chôn lấp chất thải có chứa lượng cyanua vượt ngưỡng cho phép sẽ gây nguy hại trực tiếp cho môi trường sinh thái do cyanua tồn tại ngấm trực tiếp vào đất, nguồn nước và một lượng nhỏ có thể khuếch tán vào không khí. Chỉ cần khi có mưa, cyanua trong chất thải chôn lấp sẽ phát tán vào nước, chảy đến đâu có thể làm chết hết thủy sinh như cá tôm, các loại sinh vật sống trong nước đến đó, hủy diệt môi trường sống. Cyanua có thể ngấm vào các mạch nước ngầm cung cấp nước sinh hoạt cho con người, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người nếu sử dụng nguồn nước đó cho mục đích sinh hoạt” - TS Thăng cho biết. Vì thế, theo TS Thăng, biện pháp xử lý bắt buộc đối với chất thải có hàm lượng cyanua vượt ngưỡng là phải chuyển cho các đơn vị được Bộ TN-MT cấp phép và có đủ phương tiện để xử lý đúng theo quy định: có lò đốt, xe vận chuyển đúng theo quy định, có con người được đào tạo để vận hành, xử lý. |
VĂN ĐỊNH - HỒ VĂN -, X.LONG - TH.HÀ